Przemilczani

Burza mózgu to jedno z określeń, które przychodzi do głowy po przeczytaniu książki Mindy Belz Mówią o nas: niewierni, amerykańskiej dziennikarki chrześcijańskiej magazynu „World”, która jako korespondent zagraniczny relacjonowała m.in. wojny na Bałkanach, w Sudanie, Iraku, Syrii czy Afganistanie. Wstrząsająca relacja, zatrważające historie, włos jeżące fakty z czasu II wojny w Zatoce Perskiej (II inwazji USA i sojuszników na Irak) oraz obecnych działań wojennych w tym kraju i krajach ościennych, takich jak Syria.

Zastanawiam się, jak ująć w słowa, o czym jest ta książka, gdyż nie jest to zwykły reportaż, a nawet dokładniej zbiór dwudziestu dwóch reportaży o wojnie w Iraku i prześladowaniach społeczności wieloetnicznych w tym kraju. Formą literacką przypomina reportaż, lecz to także osobista historia dziennikarki oraz osób, z którymi dane jej było porozmawiać. Wszystkich rozmówców łączy jedno – w większości to prześladowani chrześcijanie z różnych wspólnot: katolickich, ormiańskich, prawosławnych oraz protestanckich. W Europie nie mówi się na ten temat dużo, a właściwie cały świat milczy o tym, że każdego dnia na naszych oczach giną setki lub tysiące chrześcijan na Bliskim Wschodzie, którzy są dziesiątkowani, wyzyskiwani, obrabowywani, a także pozbawiani godności i podstawowych praw człowieka, a to wszystko przy milczącej zgodzie społeczności międzynarodowej. Czytając książkę, można odnieść wrażenie, iż na tamtych ziemiach odgrywa się Apokalipsa, a opisy bombardowań, najazdów zwolenników Państwa Islamskiego przypominają poszczególne sceny z ostatniej biblijnej księgi.

Książka jest napisana prostym językiem, a każdy rozdział stanowi czasami odrębną historię, która przeplata się z kolejną, ponieważ reporterka jeździła do Iraku wielokrotnie w ostatnich piętnastu lat, zaprzyjaźniła się z tamtejszymi ludźmi, a odwiedzając ich, dopisywała kolejne wydarzenia z ich życia. To nie jest opowieść o wojnie i rozpaczy, ale o tytanicznej, czasem wbrew wszystkiemu, walce o nadzieję, godność i przetrwanie. Wielomilionowa społeczność chrześcijańska iracka praktycznie została wymazana z powierzchni ziemi. Ci, którzy zostali jeszcze w Iraku, również rozważają jego opuszczenie. Mindy Belz opisuje zmiany społeczne, które w ciągu dziesięciu lat zaszły w tym kraju, skutki inwazji Stanów Zjednoczonych, a także kompletne niezrozumienie przez Zachód sytuacji tam panującej, ani także jej przyczyn. Dzięki nakreślonemu obrazowi sytuacji jesteśmy w stanie zrozumieć poniekąd, jak powstało Państwo Islamskie, wypełniające pustkę po Saddamie Huseinie.

Jeden z patriarchów lokalnego Kościoła w Iraku zauważył, iż prześladowań na taką skalę nie było od czasu powstania chrześcijaństwa, a nawet pojawienia się islamu na tych ziemiach w VII wieku. Teraz nie tylko „wymazuje” się ludzi, ale także wszelkie ślady istnienia innych kultur i religii tego bogatego w historię regionu, kolebki cywilizacji i początków wielkich religii monoteistycznych. Przypomnijmy sobie z historii, że Irak obejmuje starożytne krainy Babilonu, Mezopotamii, Asyrii, a także część Arabii, w związku z czym stanowi tygiel kulturowy, religijny, etniczny i historyczny.

Mówią o nas: niewierni to żadna krytyka indolencji świata zachodniego, lecz przede wszystkim osobiste historie chrześcijan, których rodziny rozbiła wojna, których córki zostały uprowadzone jako niewolnice seksualne przez wojowników Państwa Islamskiego, a synowie zabici. Największe wrażenie robią opisy ucieczki z Mosulu, który przedstawiony tak szczegółowo pojawia się po raz pierwszy po polsku, przemarsz ludności na północ kraju, walki Kurdów z islamistami, a także relacje kobiet, które uciekły z niewoli bojowników Państwa Islamskiego. Podtytuł książki „Autentyczne historie chrześcijan prześladowanych przez islamskich ekstremistów na Bliskim Wschodzie” to zapowiedź bardzo mocnych treści.

Lektura niezwykle cenna, ubogacająca, poruszająca serca i sumienia. Warto przy tym dodać, iż wydawnictwo Aetos zaangażowało się w dzieło Pomoc Kościołowi w Potrzebie, a co za tym idzie, kupując tę książkę, wspieramy odbudowę szpitala w Aleppo w Syrii.

***
Mindy Belz, Mówią o nas: niewierni, Aetos, Wrocław 2018, ss. 424.

Twitter