Wstydliwość i skromność

Gwałtowne reakcje wychowanków ks. Bosko na zgorszenie wywoływane przez zagrożenia czystości świadczą o tym, że w chłopcach jest poczucie wstydu i że kierują się oni nie gniewem purytanina, a chrześcijańską cnotą skromności. Ksiądz Bosko doskonale rozumiał, że bez wstydu i skromności nie ma czystości. Tym samym nie ma prawdziwej miłości, uszanowania osoby, jej godności, delikatności w relacjach z innymi, cierpliwości, umiarkowania, szacunku, dyskrecji, milczenia, składania siebie w darze drugiemu. Wiedział, że bez tych dyspozycji jego chłopcy, pomimo dawanego im wychowania i wykształcenia, nie staną się w pełni „dobrymi chrześcijanami i uczciwymi obywatelami”. Nie będą nawet ludźmi dobrze wychowanymi. Ryzykują popadanie w karierowiczostwo, poprawność polityczną, grubiaństwo i egoizm.

W praktycznej pedagogii skromności, zważywszy na jej doniosłe znaczenie, ks. Bosko stara się ogarnąć różne sfery życia wychowanka, a w ramach ćwiczenia się w tej cnocie odwołuje się do prostych środków. Ilustruje to opracowany przez niego w 1877 roku Regulamin domów salezjańskich. Skromności poświęcił w nim rozdział X, części II. Sama skromność, „jedna z najpiękniejszych ozdób młodego wieku”, to „stosowny sposób mówienia, podtrzymywania relacji i chodzenia, który musi ujawniać się w każdym działaniu i w każdej wypowiedzi” młodego człowieka. Młodzieniec skromny dba o czystość ciała i ubrania, ma twarz pogodną, pilnuje wzroku (bo oczy to okno demona), chodzi powoli, nie wymachuje rękoma, w nocy trzyma je na piersiach, nigdy nie używa rąk, aby kogoś uderzyć, nie obejmuje publicznie nikogo, nie wiesza się innym na szyi, nie spaceruje z nikim pod rękę, w rozmowie używa słów, które nie ujmują nic miłości i przyzwoitości, woli milczeć niż wyjść na gadułę lub prowadzić rozmowy pełne zuchwałości, nie krytykuje działań innych, pochwały i uwagi przyjmuje z pokorą, unika działań grubiańskich, stara się panować nad swym temperamentem, jest łagodny, przy stole stosuje umiar (wie, że pożywienie służy ciału, które z kolei jest narzędziem do zdobywania zasług dla zbawienia duszy), modli się przed jedzeniem, a w jego trakcie pozwala karmić się duchowi poprzez zasłuchanie w tekst czytany w refektarzu, nie jada niczego poza posiłkami i tego, co nie przychodzi na stół z kuchni oratorium, nie marnuje żadnej okruszyny pokarmu.

Rozważanie pochodzi z książki pt. „Słówka nieokrojone” ks. Marka T. Chmielewskiego.

Twitter