Moria

Moria. Fragment Starego Testamentu, którego nie da się nie znać. Od razu też pojawia się w wyobraźni określony obraz. Ojca wędrującego z synem, pytanie o ofiarę, ołtarz i głos Boga, zakazujący podniesienia ręki na chłopca. Zamykam oczy i widzę... tak zawsze myślałam. Myliłam się, nie widziałam nic. Dopiero teraz zamykam oczy i widzę: po 2 kwietnia, gdy obejrzałam spektakl Teatru A.

Nie umiem o tym doświadczeniu napisać z dystansem i obiektywną fachowością, choć minął już jakiś czas. Zapisane w mojej pamięci wrażenie nadal wywołuje chwilowy bezdech i bezruch. Sprawia to, że chciałabym pokazać ten obraz każdemu. Dosłownie każdemu, bo jest to historia bezradności, niezrozumienia i zawieszenia, które zdarzają się każdemu z nas. Równocześnie jest ona opowiedziana bez oceniania, bez oskarżeń i krzyku, w ogromnej ciszy i milczeniu.

Dlaczego dopiero teraz ujrzałam ten obraz?

Zamknijcie oczy, wyobraźcie sobie Abrahama i Izaaka. Chwilę przed także. Taką może większą. Gdy jeszcze Sara nie urodziła syna, gdy u boku jej męża jest służebnica Hagar. I potem kolejne wydarzenia, do momentu, gdy wyruszają i wracają. Jacy oni są? Filmowi zapewne, moi tacy zawsze byli.

A tymczasem na scenie pojawia się starzec, tak naturalnie zagrany przez osiemdziesięciopięcioletniego aktora: Bernarda Krawczyka i jedenastoletni chłopiec: Mateusz Styś. I teraz zobaczcie ten moment, gdy dziecko chce się pobawić z ojcem w ganianego... A potem, gdy chłopiec przeczuwając, co się wydarzy, bo dziecko w tym wieku nie jest głupie, pyta, gdzie jest baranek ofiarny. Może nawet chce uciec i przy tak starym ojcu, jest to możliwe, ale zostaje. A Sara (Grażyna Styś) czy Hagar (Małgorzata Grund) tak różne i tak bliskie zarazem, bo obie wołające bezradnie za swoimi synami. Toczące walkę same ze sobą i same w sobie – tak dobrze to znamy.

Spektakl dopełnia niezwykle piękna muzyka skomponowana przez Marcina i Jacka Dzwonowskich. Pojawia się, gdy trzeba, milknie, by zostawić widza z samym sobą.

Wielowymiarowości obrazu dodaje pokazany w tle obraz Chrystusa, który nam przypomina, czego zapowiedzią była Moria. Abraham i współcześni mu nie wiedzieli i nie widzieli tego. To jest coś, co nam jest dodane, a jednak zostawia nas z pytaniem o granice naszego zaufania. Naszej otwartości na działanie Boga i Jego plan. Pytanie o zrozumienie natury Najwyższego, która jest przed nami zakryta. Te pytania pozostają na długo po obejrzeniu spektaklu, w ciszy, milczeniu, skupieniu i bez podpowiedzi na odpowiedź, którą nosimy w sobie.

Widownia długo nie klaskała... szkoda było przerywać milczenie narodzone z samotności wszystkich bohaterów historii: Abrahama, Izaaka, Sary, Hagar, ale też Chrystusa i samego Boga – Ojca. Samotności, o którą ociera się każdy z nas i na którą tak często nie mamy odpowiedzi. Reżyser i scenarzysta – Leszek Styś wraz z całym zespołem nie daje nam żadnej odpowiedzi, pobudza do refleksji, niepokoi, dotyka, by pozostawić widza z pytaniami, które zawieszone są między człowiekiem a Bogiem. Mną, moim życiem a planem, którego nie znam, często nie rozumiem i jak Abraham pytam: czy On chce mnie wypalić.

Leszku, Teatrze A – dziękuję za ten obraz.

***
Teatr A, Moria – samotność milczenia
Scenariusz i reżyseria: Leszek Styś
Muzyka: Jacek Dzwonowski, Marcin Dzwonowski
Scenografia: Teatr A
Kostiumy: Marek Stecko
Światło: Ewa Kutylak
Projekty graficzne: Marek Stecko
Realizacja dźwięku: Adam Bismor
Występują: Bernard Krawczyk, Mateusz Styś, Grażyna Styś, Małgorzata Grund, Maciej Trąbka, Magdalena Kocur, Konrad Bilski, Angelika Chirowska Oprawa muzyczna: Jacek Dzwonowski – skrzypce, sitar, gitara akustyczna
Marcin Dzwonowski – piano, klarnet, duduk
Łukasz Grund – hang drum, cajon, darabuka, djembe, kołatki, grzechotki, dzwonki etc.
Mateusz Gremlowski – gitara basowa

Twitter