Dobrzy ludzie z marzeniami

W latach 2006-2008 był Ksiądz dyrektorem Diecezjalnego Ośrodka Formacji Diakonów Stałych w Przysieku (diecezja toruńska) – pierwszego i wówczas jedynego takiego centrum w Polsce. Zasługą kierowanego przez Księdza ośrodka było przygotowanie do święceń pierwszych polskich diakonów stałych. Ośrodek został zawieszony. Dlaczego?

Mówiąc najkrócej został zawieszony, bo nie było więcej kandydatów z naszej diecezji.

Dlaczego?

Nie potrafię odpowiedzieć na to pytanie. Wbrew pozorom to jest bardzo poważna decyzja. Człowiek, który zostaje diakonem, staje się osobą duchowną. Znakomita większość ludzi nie zdaje sobie z tego sprawy. Ci, do których dociera tylko słowo „duchowną” widząc, że kandydat jest małżonkiem, oburzają się na to i mówią, że to jest obejście celibatu. „Jak ktoś chce być duchownym, to niech idzie do seminarium, a nie coś ściemnia i na około próbuje dojść do ołtarza z żoną u boku.” To ogromne niezrozumienie tego, do czego diakon jest przeznaczony. Ono wynika z polskich tradycji, gdzie to ksiądz zajmuje się wszystkim w parafii.

Przed objęciem funkcji dyrektora ośrodka w Przysieku spędził Ksiądz dłuższy czas w Stanach Zjednoczonych. Obserwował Ksiądz, jak tam funkcjonują stali diakoni.

Po Soborze Watykańskim II wielu księży porzuciło kapłaństwo. Żeby zapewnić opiekę duszpasterską wiernym, masowo święcono diakonów stałych. Wówczas nie zwracano tak bardzo uwagi na przygotowanie i poziom merytoryczny kandydatów, co przejawiało się w głoszeniu homilii – były albo zbyt dewocyjne, albo zupełnie nieteologiczne, czyli ocierające się o herezje. Bywało, że o diakonacie myślano jak o sprawności harcerskiej: był lektorem, może też nadzwyczajnym szafarzem Komunii świętej, wiele razy przysłużył się proboszczowi, więc – w nagrodę – niech zostanie i diakonem. Amerykanie i Kanadyjczycy wyciągnęli z tego wnioski. Nastąpiło pewne otrzeźwienie. Dziś kandydatom stawia się więcej wymagań – patrzy się na ich zaangażowanie w życie parafialne, słucha się proboszczów, którzy ich rekomendują, po prostu selekcjonuje się tych ludzi.

Osobiście towarzyszyłem jednemu kandydatowi, którego znałem od dłuższego czasu. Biznesmen, bardzo dobrze wykształcony, człowiek wielkiego obycia religijnego. Przez wiele lat udzielał się w więzieniu – zanosił tam Komunię świętą i spędzał wiele czasu na rozmowach z osadzonymi. W pewnym momencie uświadomił sobie, że chciałby jeszcze bardziej służyć takim pogubionym życiowo ludziom. Obudziło się w nim pragnienie zostania stałym diakonem. Z rekomendacji proboszcza trafił na kurs. Jestem przekonany, że z takiego człowieka Kościół będzie miał wielki pożytek.

Czy możemy mówić o jakichś różnicach między diakonatem stałym w Polsce i na Zachodzie?

Między krajami anglosaskimi i Polską w podejściu do zaangażowania duszpasterskiego diakonów nie ma różnic. Wprowadzamy natomiast diakonat w innym etapie historii naszego Kościoła. Opatrzność daje nam czas, żeby dobrze przygotować się do przyjęcia w naszej kościelnej rzeczywistości stałych diakonów, bo przyjdzie taki moment – za 10, 20 a może 30 lat – że księży i u nas zabraknie. Ci diakoni będą wówczas na wagę złota.

Bardzo się cieszyłem, że w dokumencie, który opublikowała Konferencja Episkopatu Polski w 2003 r., znalazł się zapis, że przygotowanie intelektualne diakonów musi być analogiczne z formacją intelektualną prezbiterów, tzn. trzeba mieć magisterium z teologii. To wprawdzie nie jest stuprocentowa gwarancja, że magister teologii będzie mówił zawsze rzeczy absolutnie poprawne, ale to niesamowicie zmniejsza prawdopodobieństwo, że kandydat wyjdzie na ambonę i będzie plótł bzdury. Mamy czas, żeby wypracować struktury i pewną tradycję.

Twitter